| Mutasyon | Modifikasyon |
| Genlerin yapısında meydana gelen değişimlerdir. | Genlerin işleyişinde meydana gelen değişimlerdir. |
| Mutasyonda canlının iç yapısını değişir. | Modifikasyonda canlının dış yapısı değişir |
| Genellikle zararlıdır. | Zararsızdır. |
| Üreme hücrelerinde meydana gelirse kalıtsaldır. | Kalıtsal değildir. |
Etiket: mutasyon
Mutasyon nedir? Kalıtsal mıdır?
DNA’nın kendini eşlemesi sırasında meydana gelen yanlışlıklar ve bozukluklara Mutasyon denir. Eşey hücrelerinde gerçekleşirse kalıtsaldır, nesilden nesile aktarılır. Vücut hücrelerinde gerçekleşirse kalıtsal değildir, sadece o bireyde görülür. Mutasyonlar zararlı da olabilir yararlıda olabilir.
Her mutasyon kalıtsal mıdır ? Neden ?
Her mutasyon dölden döle aktarılmaz. Üreme ( eşey ) hücrelerinde gerçekleşen bir
mutasyon nesilden nesile aktarılabilirken , vücut hücrelerinde gerçekleşen mutasyonlar
ise sadece gerçekleşen canlıda görülür .
Mutasyon Örnekleri
Orak Hücreli Anemi :
Sağlıklı kişilerde kırmızı kan hücreleri yuvarlaktır ve oksijeni vücudun her yerine taşımak için küçük kılcal kan damarlarından geçerler . Orak hücreli kişilerde kırmızı kan hücreleri sertleşir ve yapışkan hale gelir . C şeklinde bir çiftlik aracı gibi görünür . Bundan dolayı bu hücrelere orak ismi verilmiştir . Orak hücreler erken öldüğünden dolayı kırmızı kan hücrelerinin eksikliğine neden olur . Ayrıca küçük kılcal kan damarlarında kan akışını tıkarlar . Bu durumda ağrı , enfeksiyon ve felç gibi diğer ciddi sorunlara neden olabilir .
Albinoluk ( Albinizm ) :
Ciltte , saçta veya gözlerde çok az renk olmasına veya hiç renk olmamasına neden olan nadir bir genetik bozukluk grubudur . Albinoluk ayrıca görme problemleriyle de ilişkilidir . Renk pigmentlerinin ( melanin ) yeterince üretilmemesinden dolayı kaynaklanır .
Altı Parmaklılık :
Doğuştan meydana gelen el ya da ayak parmaklarında fazladan bir parmağın olmasıdır .
Hemofili :
Hemofili genellikle kanın düzgün şekilde pıhtılaşmadığı kalıtsal bir kanama bozukluğudur .
Kanser :
Vücut hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde bölünerek doku ve organlara yayılmasıdır .
Mutasyon Nedir ?
* Canlıların gen yapısında meydana gelir .
* Üreme hücrelerinde meydana gelirse kalıtsaldır . Nesilden nesile aktarılabilir .
* Vücut hücrelerinde meydana gelirse kalıtsal değildir .
* Gen yapısında meydana geldiği için hem genotip hem de fenotipi etkiler .
* Mutasyonlarda geriye dönüş yoktur .
* Yararlı ya da zararlı mutasyonlar oluşabilir .
* Yararlı mutasyonlar canlının yaşama ve üreme şanslarını artırırlar . Adaptasyonlar yararlı mutasyonlar sonucunda oluşmuştur .
* Çevresel koşulların etkisinde meydana gelen kalıcı değişikliklerdir .
* Mutasyona neden olan çevresel etkenler aşağıdadır .
– Güneşten gelen zararlı ışınlar ( Ultraviyole = U.V )
– X ışınları ( Röntgen ışınları )
– Radyasyon ( Hiroşima – Nagasaki )
– Sigara
– Kimyasal maddeler ( Tarım ilaçları = DDT )
– Aşırı ilaç kullanımı
* Mutasyonlar DNA üzerinde hangi şekilde gerçekleşebilir ;
– DNA nükleotid bazının yanlış bir nükleotid bazı ile eşlenmesi
– DNA’ ya yeni nükleotid dizilerinin eklenmesi
– DNA üzerindeki nükleotid dizilerinin silinmesi
– Kromozom sayısının artması