Etiket: türkçe özel ders

Cümle

Cümle veya tümce ; bir ifade , soru , ünlem veya emiri dile getiren ; kendi başına anlamlı kelimeler dizesine denir . Çoğunlukla özne , tümleç ve yüklemden meydana gelir . Bazen yan cümleciklerle anlamı pekiştirilir veya genişletilir . Cümle; düşünce , duygu , oluş ve isteklerin bildirildiği söz dizisidir .

Cümlede Anlam İlişkileri

1 – Amaç Sonuç Cümlesi

Bir yargının hangi amaçla yapıldığını belirten cümlelerdir .

Örnek olarak ;

* Sınavı kazanmak için çok çalışıyor . ( Amaç )

* Para çekmek için bankaya gittim . ( Amaç )

2- Neden Sonuç Cümlesi

Bir yargının nedeniyle birlikte verildiği cümlelerdir .

Örnek olarak ;

* Sınavı kazandığı için ailesi onu tebrik etti . ( Neden )

* Bütün paramı çektiğim için bankada param kalmadı . ( Neden )

Koşul Cümlesi

Bir yargının gerçekleşmesinin başka durum ve olaylara bağlandığı cümlelerdir .

Örnek olarak ;

* Yüz soru çözmeden sinemaya gidemezsin .

* Düzenli yürüyüş yaparsan kilo verebilirsin .

Karşılaştırma Cümleleri

Çeşitli kavram ya da varlıkları benzerlik , farklılık , üstünlük gibi açılardan kıyaslayan cümlelerdir .

Örnek olarak ;

* Muğla , Aydın’dan daha soğuktur .

* En sevdiğim şair Orhan Veli’dir .

* Bu yaz , geçen yaza göre daha sıcak olacakmış .

Karşıt Anlamlı Cümleler

Anlamca birbiriyle çelişen cümlelerdir .

Örnek olarak ;

* Ağaç yaşken eğilir .

* Öğrenmenin yaşı yoktur .

Yakın Anlamlı Cümleler

Birebir aynı anlama gelmeyen ancak anlam olarak aynı doğrultuda olan cümlelerdir .

Örnek olarak ;

* Bütün balık yemeklerini severim . / Denizden babam çıksa yerim .

* Ona zeytin dalı uzatmalısın . / Artık barışmalısınız .

Eş Anlamlı Cümleler

Aynı anlama gelen iki cümleyi farklı sözcüklerle ifade etmektir .

Örnek olarak ;

* Bu bardağın yarısı dolu .

* Bu bardağın yarısı boş .